◊ Olfa ile nasıl tanıştınız ve neden onun öyküsünü anlatmak istediniz?
– Kaouther Ben Hania: Radyo dinliyordum. Olfa ile 2016 yılında bir söyleşi vardı. Kızlarının kıssasından bahsediyordu ve bu beni büyülemişti. Pek çok metafor içeren imgeler buldum. Çok çeşitli hisler vardı ve onun bir sinema karakteri olduğunu düşündüm. Bunun üzerine gazeteciyi aradım, telefon numarasını istedim ve kendisiyle bağlantıya geçtim. “Birlikte bir sinema çekmemizi istiyorum” dedim. Gazeteci olduğumu düşündü zira o sırada gazeteciler tarafından sık sık çağrılıyordu ve her şey bu türlü başladı.
◊ Belgeselde hem Olfa Hamrouni’yi oynattınız hem de onu öbür bir oyuncu canlandırdı… Neden bu türlü bir şey tercih ettiniz?
– Kaouther Ben Hania: Filmdeki Olfa’nın hayatı ve anılarını sorgulamam gerekiyordu. Bunu direkt Olfa ile tek başıma yapamazdım. Kurgusal bir karaktere gereksinimim vardı… Bu belgesel sineması yapmak, benim için Olfa’nın kızlarına gerçekte ne olduğunu anlamamın bir yoluydu.
◊ Olfa, bir oyuncunun sizi canlandırdığını gördüğünüzde ne hissettiniz? Sinema hakkında fikirleriniz ne oldu?
– Olfa Hamrouni:
Hind Sabri’nin benim karakterimi oynayacağını biliyordum, çok keyifli olmuştum. Ben onun büyük hayranlarından biriyim. Lakin birinci başta sinemanın pek gerçekçi olmadığı ve gerçeği pek yansıtmadığı izlenimine kapıldım. Bu yüzden kendi kendime, olayları nasıl deneyimlediğimi açıklamak için onunla çok vakit geçirmem gerektiğini düşündüm. Zira bu benim için gerçek bir sorun. Yalnızca sinema değil…
İSTEDİĞİM ŞEY KIZLARIMI GERİ ALMAKTI
◊ Sinemada siz de rol aldınız… Oyuncu olmak nasıl bir tecrübeydi?
– Olfa Hamrouni: Oyunculuk hakkında en ufak bir bilgim yok. Ben oyuncu değilim. Yalnızca kendim olabilirdim, bunu başardığımı düşünüyorum. Sineması birinci izlediğimde şaşırmıştım. Sinemada bu kadar çok rol alacağımı bilmiyordum. Öykümü anlattığımda yalnızca küçük vakit parçacıkları olacağını düşündüm. Bu kadar mevcut olacağımı hiç düşünmemiştim.
◊ Kaouther sizinle temasa geçtiğinde, tereddüt mü ettiniz yoksa sinemanın çok gerekli ve değerli olduğu en başından aşikâr miydi?
– Olfa Hamrouni: Beni aradı. Gazeteci olduğunu sanıyordum. Öyküyü ve dünyadaki tüm mecmuaları okuyordum lakin bir bildiri iletmeye çalıştığım için beklediğim sonuçları alamadım. Bana gazeteci olmadığını ve öyküyü öylece anlatmayacağını söyledi lakin ben sahiden ikna olmadım. İstediğim şey kızlarımı geri almaktı. Lakin çok sabırlıydı. Bizimle çok vakit geçirdi. Sinema çekiyormuşuz üzere bir izlenimimiz yoktu. Ona tüm problemlerimizi anlattığımızı hissettik. Sette tartıştık, set dışında bile tartıştık. Ne vakit bir sıkıntımız olsa onu aradık. Epeyce izole hissettik.
Toplumun bize pek olumlu baktığını düşünmüyorduk ve o bizim tek müttefikimizdi. Ne vakit bir meselemiz olsa onu aradık. Parayla ilgili bir problemim olduğunda onu arardım. Oğlumla yahut kızlarımla ilgili bir sorun olduğunda onu arardım.
ÇOK BÜYÜK BİR MEYDAN OKUMAYDI
◊ Bu sinemada yaşadıklarınızı anlatınca üzerinizden biraz da olsa yük kalktı mı?
– Olfa Hamrouni: Oldukça utandığım birtakım şeyler var. Bu hakikat. Fakat anlatınca artık uğraşmak zorunda olmadığım bir tartı üzere oldular. Böylelikle kızlarımla barışabilirim, umarım…
◊ Hind Sabri, bir oyuncu olarak yaşayan gerçek bir karakteri canlandırmak nasıl bir histi?
– Hind Sabri: Biraz zorlandığımı söyleyebilirim. Bu türlü bir sorumluluğun altından kalkabilmek zordu.Performans ve gerçeklik ortasında bir yerde olması gerekiyordu. Bu çok büyük bir meydan okumaydı.Oyuncular çoklukla taklit etmemeye veyakopyalamamaya çalışırlar. Burada Olfa’yı saatlerce gözlemlemek, nasıl giyindiğini, nasıl konuştuğunu, gözlerini nasıl hareket ettirdiğini izlemek zorunda kaldım.Muazzam bir karizması var ve benim için zordu.
FİLMİ TERK EDİLMİŞ OTELDE ÇEKTİK
◊ Nadim Cheikhrouha, sinema tek bir sette çekildi. Bu kimin fikriydi?
– Nadim Cheikhrouha: Kaouther’ın seçimiydi. Kaouther ile bahis bir sinema çekmeye geldiğinde çabucak hemen her şeyde ustalaştı ve bu seti buldu. Terk edilmiş bir oteldi.
Çok pratikti. Pek çok oda vardı, pek çok farklı görsel kimlik vardı, tekrar de muhakkak bir birlik vardı. Bir üretimci için tek bir ortamda çekim yapmak aslında hayli pratikti zira tıpkı vakitte o otelde kaldık.
◊ Neden sinema için tek bir yer seçtiniz, Kaouther?
– Kaouther Ben Hania: Çoğu vakit dekoru, seti merak ederim. Bu sinema kelam konusu olduğunda, çok gerçekçi bir ortama gereksinimim olmadığını biliyordum.
Belirli bir tarza gereksinimim vardı; mavi ile muhakkak bir estetik. Bu mavi rengi seviyorum ve sinemanın hayli içe dönük olduğunu biliyordum. Yani beni ilgilendiren, bu muhakkak ortamda gördüğünüz karakterlerdi. İşleri kolaylaştırmak istedim. Bir sürü kamyonum, teknisyenim, kameram olsun istemedim.
Çok mahrem sıkıntılarla, çok hassas şeylerle uğraşıyorduk ve etrafımda bu kadar ağır sinema materyali olmasını istemiyordum. Bu sinema kelam konusu olduğunda, abartılı şeyler işe yaramazdı. Bu mümkün değildi.
Kızlarım ülkelerine geri gönderilsin
◊ Kızlarınız IŞİD örgütüne katılmak için Libya’ya kaçtı… Seslerini en son ne vakit duydunuz ve bu sinemanın onların kurtuluşu üzerinde bir tesiri olabileceğini düşünüyor musunuz?
– Olfa Hamrouni: Bu benim için çok değerli bir soru. Bu sinema için sekiz yıl bekledim. Fikir, sesimi nitekim duyurmaktı. Kızlarımın yanılgı yapmadığını söyleyemem. Yollarını kaybettiler lakin sorumluluğu tek başlarına taşımamalılar. Her şeyden evvel, benim için sorumlu olan hükümetti. Kızlarım 15 ve 16 yaşlarındayken ayrıldıklarında hâlâ reşit değillerdi. Benim istediğim, ülkelerine geri gönderilip ülkelerinde adil yargılanmalarıdır. Bu nedenle tüm insan hakları kuruluşlarına davette bulunmak istiyorum, insanlığı olan herkes sekiz yaşındaki torunum Fatma’ya yardım etsin. Birebir durumda olan öbür birçok küçük çocuk var… Hayatımı ve sıkıntılarımı teşhir etmek için burada, Cannes’da Tunus bayrağını dalgalandırıyoruz. Kızlarım ve torunum ülkelerine geri gönderilsinler ve adil yargılansınlar diye…
Hayatımda şiddet hep vardı
◊ Çekim yaparken, durmak zorunda kaldığınız ya da endişelendiğiniz bir an oldu mu, merak ediyorum.
– Kaouther Ben Hania: Duygusal açıdan çok ağır bir sinemaydı. Olfa kız kardeşlerinden bahsetmeye başladığında ağlıyordum.
Sonra aklıma kamera ve tüm teknik şeyler geliyordu. Denetim manyağı olduğum için başımı toparlamak karmaşıktı.Durumu denetim etmek istiyordum. Sonra insanları, hayatlarını sinemaya alırken etik sorularımız oldu.Daha evvel birkaç belgesel yaptım. Bu soruları kendime daima soruyorum; “İnsanları nasıl sinemaya alırım, ne söylerim, neleri saklarım” vb.Bu her vakit kolay bir iş değil ancak umarım güzel bir iş çıkarmış ve başarılı olmuşumdur.
◊ Olfa, karakterinizle birlikte aktardığınız güç, karizma, ıstıraptan derinden etkilendim. Kızlarına şiddet uygulamışsınız. Tüm bu aşırılıkların sebebi nedir?
– Olfa Hamrouni: Bu şiddet ya da güç, hangisi bilmiyorum. Tüm bunlar yaşadığımız şartlardan geliyor. Yani, bu güç yaşadığım hayattan geliyor. Tek başıma, annesiz babasız büyüdüm. Kendimi savunmayı öğrenmem gerekiyordu. Bu güne kadar hayatımda şiddet vardı. Kendimi engelleyemiyorum. Kızlarımı seviyorum, kızlarım için korkuyorum.Hayatta yalnızca kızlarım var.Onları çok seviyorum. Onlara vuruyorum, sonra ağlıyorum ve onlara sarılıyorum. Geçmişten çok bahsetmek istemiyorum. Annem bana hiç vurmadı ancak benimle hiç ilgilenmedi.Beni asla korumadı, beni hiç eğitmedi. Kızlarımın ‘bana vurdu ancak beni korudu ve bana bedel verdi’ demelerini tercih ederim. Bu benim duruşum.