“TSH” terimi, tiroid uyarıcı hormon anlamına gelir. TSH, hipofiz bezinde üretilir ve tiroid hormonu üretimi üzerinde uyarıcı bir etkiye sahiptir.
TSH, tiroid bezi üzerinde bağırsaklardan iyot emilimini ve tiroid bezinde üretilen T3 ve T4 hormonlarının (triiyodotreonin ve tetraiyodotreonin) üretimini artıran uyarıcı bir hormondur. Kanda dolaşan T3 ve T4 hormonları kanda uygun tiroid hormon konsantrasyonunu sağlar, hormonların seviyesi azalır veya artarsa TSH değeri de değişir.
Sağlıklı TSH değeri kaç olmalı?
TSH değeri bir kan testi ile ölçülebilir. Bu test ile tiroid bezinin işleyişi kolay ve etkin bir şekilde kontrol edilebilir, hastalıklar taranabilir ve tiroid tedavisi kontrol edilebilir.
Kan testi sonuçlarında, test edilen maddelerin aşağıdaki aralıklara girmesi durumunda TSH değeri uygundur. Olumlu veya olumsuz bir kayma olması tiroid bezinin anormal işleyişini gösterebilir. Aşağıdaki aralıklar, iyi bir TSH değerinin ne olduğunu, yani normal bir TSH değerinin ne olduğunu gösterir:
TSH: 0.300-4.200 mU/L
T4: 12,0-22,0 pmol/L
T3: 2,4-6,3 pmol/L
TSH değerinin yüksek olması neyi gösterir?
TSH değeri yüksekse, tiroid hormonlarının seviyesinin düştüğü sonucu çıkar. Hipofiz bezi üzerinde daha az etki gösterirler ve bunun sonucunda TSH üretimi artar. Tiroid bezinin yüzeyine bağlanan kanda dolaşan TSH değeri daha yüksek olduğu için tiroid bezinin T3 ve T4 üretimini artırarak tiroid hormon seviyesini yükseltir.
Yüksek bir TSH değeri genellikle hipotiroidizmi gösterir, ancak akut veya kronik tiroidit ve hatta bir otoimmün hastalıktan da kaynaklanabilir. Aynı şekilde, kişi tiroid bezini cerrahi olarak aldırmışsa TSH değeri yüksektir, ancak bu aynı zamanda bir tümör ve ilaç tedavisinin bir sonucu olarak da ortaya çıkabilir.
TSH değerinin düşük olması neyi gösterir?
Kanda ölçülen T3 ve T4 hormonlarının konsantrasyonu yüksek olduğunda TSH değeri düşüktür. Hhipofiz bezi üzerinde zıt etkiye sahiptirler ve bu da TSH üretiminde bir azalmaya neden olur. TSH üretimi ve kandaki TSH değeri düşerse, tiroid hormonlarının üretimi için yeterli uyarıcı etki yoktur.
TSH değeri düşükse, vakaların çoğunda tiroid bezinin aşırı aktif olduğu sonucu ortaya çıkar. Ancak aşırı dozda ilaç ve hormon tedavisinden de kaynaklanabilir veya vücutta otoimmün Graves-Basedow hastalığı da olabilir. Bu düşüklük, nadiren hipofiz bezinin hasar görmesinden de kaynaklanabilir. Kadınlarda TSH değerlerinde düşme gebelikde de görülebilir.