10-13 Ağustos 2023 tarihleri ortasında gerçekleştirilecek müşahede aktifliğinin açılışında konuşan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, gençlerin uzaya ilgisini artırmak gayesiyle 1998 yılından bu yana gökyüzü müşahede aktiflikleri düzenlendiğini belirtti. Kacır, Türkiye’nin dört bir yanından bilim meraklılarını buluşturan 25. TÜBİTAK Gökyüzü Müşahede Etkinliği’nde; seminerler, atölye çalışmaları, bilgi müsabakaları üzere çok özel faaliyetleri gök bilim sevdalıları ile birlikte yaşayacaklarını söz etti.
GÖKYÜZÜ GÖZLEMİ
Bakan Kacır, Türkiye’nin en büyük gözlemevi olan ve en donanımlı teleskopların bulunduğu TÜBİTAK Ulusal Müşahede Konutu (TUG) yerleşkesinde, gökyüzü meraklılarının özel filtreli teleskoplarla güneş müşahedeleri, geceleri ise ışık kirliliğinin çok düşük seviyede olduğu Saklıkent’te Vega, Polaris, Mizar ve Antares yıldızlarını, Andromeda galaksisini, Ülker ve Herkül yıldız kümelerini, Jüpiter, Neptün, Satürn ve Uranüs gezegenlerini, Ay ile çok sayıda gök cismini gözlemleyeceklerini lisana getirdi.
7’DEN 77’YE
Yirmi beş yıllık geçmişe sahip gökyüzü müşahede etkinliklerinin geçmişte çok daha az iştirakiyle ve daha mütevazı ölçekte gerçekleşirken, 2019 ile 2022 yılları ortasında müracaat sayılarının her yıl on binlere ulaştığını belirten Bakan Kacır, “Bu yıl ise ülkemizin seksen bir kentinden yapılan müracaat sayısı bir rekor kırdı. On iki bin beş yüzü aştı. Tüm Türkiye’den gençlerimiz ve yediden yetmiş sekize gök bilim meraklıları gökyüzü müşahede etkinliklerimize akın ediyor. Müracaatlar ortasından kurayla belirlenen şanslı konuklarımız burada bizimle birlikte. Sekiz aydan yetmiş sekiz yaşına kadar neredeyse her yaştan iştirakimiz mevcut” diye konuştu.
GENÇLERE SESLENDİ
Gençlere, “Sizlere sahiden çok özel ehemmiyet arz ediyoruz. Zira bizim hayallerimizi hayallerimizin de ötesindeki muvaffakiyetleri gerçekten bu ülkeye armağan edecek sizlersiniz.” diye hitap eden Bakan Kacır, “Bu inançla Türkiye’nin dört bir yanında Gençlik ve Spor Bakanımızla birlikte genel teknoloji atölyeleri kuruyoruz. Bu inançla dünyanın en büyük teknoloji şenliklerini altı yıldır bu ülkede gerçekleştiriyoruz. Bu inançla TÜBİTAK’ın bütün bilim ve toplum faaliyetlerinin merkezine, odağına gençleri koyuyoruz. Bu inançla bu gökyüzü gözlemesini Her yıl yıldan yıla daha da büyütüyor. Daha fazla gencimize konut sahipliği yapmaya çaba ediyoruz.” sözlerini kullandı.
YERLİ VE ULUSAL MÜŞAHEDE UYDUSU İMECE
Yerli ve ulusal müşahede uydusu İMECE’nin, nisan ayında yörüngesine yerleştiğini ve şu an misyonunu muvaffakiyetle icra ettiğini hatırlatan Kacır, yerli ve ulusal haberleşme uydusu Türksat 6A ile ilgili üretim süreçlerini tamamladıklarını, test süreçlerinin ise yıl sonuna kadar devam edeceğini söyledi.
TÜRKSAT 6A
Kacır, TÜRKSAT 6A tamamlanarak yörüngesine yerleştiğinde, Türkiye kendi haberleşme uydusunu üretebilen 10 ülkeden biri olacağını vurgulayarak, şöyle devam etti: “Uzay alanındaki yetkinliklerimizi çok daha ileri noktalara taşımak istiyoruz. Uzay çalışmalarının maliyetlerinin düşmesi ile önümüzde de büyük bir fırsat penceresi mevcut. Artık uzay yalnızca birkaç ülkenin oyun alanı değil. ‘Türkiye Yüzyılı’nı inşa ederken daha gür bir halde ‘uzayda biz de varız’ diyoruz.” halinde konuştu.
MİLLİ UZAY PROGRAMI
“Türkiye Uzay Ajansının kuruluşu ve Ulusal Uzay Programı’nın ilanı ile uzaya dair gelecek vizyonumuzu ortaya koyduk ve bu vizyonu hayata geçirecek kurumsal yapıyı oluşturduk.” diyen Kacır, “Milli Uzay Programı’mız kapsamında, milletlerarası uzay istasyonuna gidecek olan birinci Türk uzay yolcumuzun eğitim süreci devam ediyor, birkaç ay sonra uzaya uğurlayacağız. Programın bir öbür değerli maksadı ise Ay Misyonu. Ay’a kendi geliştirdiğimiz ve ürettiğimiz uzay aracıyla erişeceğiz. Bu kapsamda kullanılması planlanan uzay aracımızın misyon tasarım ve ön tasarım çalışmalarını tamamladık, kritik tasarım kademesine devam ediyoruz. Bu uzay aracının en kritik bileşeni olan roket motorlarını da yerli ve ulusal olarak üretiyoruz.” sözlerini kullandı.
UZAY TEKNOLOJİLERİ
Kacır, yerli ve ulusal imkanlarla geliştirdikleri uzay teknolojilerinin, 2030 yılında 1 trilyon dolara ulaşması beklenen global uzay sanayisinde ülkemizin rekabet gücünü daha da üst düzeye taşıyacağının altını çizerek, “Son 20 yılda elde ettiğimiz bu kazanımlar, Sayın Cumhurbaşkanımız liderliğinde ortaya koyduğumuz Ulusal Teknoloji Atılımı vizyonumuzun sonuçlarıdır. Bu vizyon ile sistematik ve kararlı bir halde insan kaynağına yatırım yapmaya devam edeceğiz.” dedi.
UZAY ARAŞTIRMALARI
Uzay araştırmaları için gerekli altyapıyı inşa etmeyi de ihmal etmediklerini kaydeden Kacır, “Optik dizayndan denetim yazılımına kadar yerli imkanlarla geliştirdiğimiz ve dört metre çapında Avrupa’nın en büyük teleskoplarından birine sahip olacak. Doğu Anadolu Gözlemevi’ni kısa mühlet içinde tamamlayarak Erzurum’da açılışını gerçekleştireceğiz.” dedi.
“TEKNOLOJİ ATAĞI VE BÜYÜK ATILIM”
Gençlik ve Spor Bakanı Osman Aşkın Bak, Türkiye’nin teknoloji alanında güçlü bir insan kaynağı olduğunun altını çizerek, “Güçlü bir Türkiye var. Teknoloji alanında gelen gençlik ve çok güçlü bir insan kaynağımız var. Büyük bir teknoloji atağı ve büyük bir atılım var. Bunları kimlerle başaracağız? Bu ülkenin gençleriyle yani sizlerle başaracağız. Bu ülkenin mühendisleriyle başaracağız. Bu ülkenin çocuklarını da başaracağız.” tabirlerini kullandı.
“BU YILKİ COŞKU VE HEYECANIMIZ ÇOK DAHA FAZLA”
TÜBİTAK Lideri Prof. Dr. Hasan Mandal, “Gökyüzü müşahede etkinliğimizde her yıl biz bu coşkuyu, heyecanı sizlerle birlikte yaşıyoruz fakat bu yılın başka bir coşkusu var. Zira Cumhuriyetimizin kuruluşunun yüzüncü yıl dönümündeyiz. TÜBİTAK’ımızın kuruluşunun altmışıncı yıl dönümündeyiz. O yüzden bizim bu yılki coşkumuz, heyecanımız çok daha fazla.” diye konuştu.
UZAY YOLCULARI İLE SÖYLEŞİ
Türkiye’nin birinci uzay yolcuları Alper Gezeravcı ve Tuva Cihangir Atasever eğitim için bulundukları ABD’nin Houston kentinden canlı irtibat ile aktifliğe katılarak bir söyleşi gerçekleştirdi. Astronom Dr. Korhan Yelkenci moderatörlüğündeki söyleşide TEKNOFEST Roket yarışmacısı Sudenur Kınık ve TEKNOFEST Model Uydu yarışmacısı Fatih Bedirhan Dilber de iki bakan ile birlikte uzay yolcularına sorularını yöneltti.
2 BİN METRE YÜKSEKLİKTE
TÜBİTAK tarafından birinci kere 1998 yılında Antalya Saklıkent’te düzenlenen Gökyüzü Müşahede Aktifliği, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı katkılarıyla TÜBİTAK’ın koordinasyonunda 25. sefer gerçekleştiriliyor. Gökyüzü Müşahede Etkinliklerinin mesken sahibi yaklaşık 2000 metre yükseklikteki Antalya Saklıkent’te astronomi meraklıları, uzmanlar eşliğinde gökyüzünü inceleme ve Türkiye’nin en büyük gözlemevi olan ve en donanımlı teleskoplarının bulunduğu TÜBİTAK Ulusal Müşahede Konutu (TUG) Yerleşkesi’ni gezme fırsatı bulacak.
TELESKOP VE ÇIPLAK GÖZLE GÖZLEM
Gökyüzü müşahedesine en uygun bölgelerden biri olan Saklıkent’te astronomi tutkunlarının, 3 gün boyunca teleskop ve çıplak gözle müşahede yaparak gökyüzünün tadını çıkarmanın yanında çadırlarında konaklayarak tabiat ile iç içe olma bahtları olacak.
UZMAN BİLİM ADAMLARI
Her yaş kümesinden astronomi meraklılarının katılacağı aktiflik boyunca, alanında uzman bilim insanları tarafından gök bilim ile ilgili seminerler verilecek, müsabakalar ve TÜBİTAK bünyesindeki ünitelerin katkılarıyla çeşitli atölye çalışmaları, deneyler gerçekleştirilecek.
ARTAN AĞIR İLGİ
Gökyüzü Müşahede Aktifliklerine, 2016-2018 yılları ortasında ortalama 3 bin kişi başvururken ve ortalama 350 iştirakçi ile gerçekleşirken, ilginin artmasıyla son 3 yıldır ortalama 10 bin müracaat oluyor. Bu yılki aktifliğe ise Türkiye’nin dört bir yanından 12 bin 500 kişi başvurdu, bu müracaatlar ortasından 1000 kişi kurayla belirlendi.
GÖKTAŞI YAĞMURU İZLENECEK
14 Temmuz – 1 Eylül tarihleri ortasında Perseid (Perse) gök taşı yağmurunun en ağır olduğu, 12 – 13 Ağustos tarihleri, aktiflik tarihi ile denk getirildi. Gökyüzünde saatte 60 ile 100 adet meteor izlerinin görsel şöleni ışık kirliliğinin az olduğu yüksek rakımlı aktiflik içinde Saklıkent’te yaşanacak.
Çıplak göz ile takımyıldızları gökyüzü tanıtımı, Mizar, Polaris, Antares, Vega üzere yıldızların, Ülker, Herkül üzere yıldız kümelerinin, Halka Bulutsusu üzere, Andromeda galaksisi üzere gök cisimlerinin, Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün gezegenleri ve uydumuz Ay teleskoplar ile gözlemlenecek.