Devletin Alkol Siyasetlerini İzleme Platformu, Türkiye’deki alkol siyasetlerinin somut sonucu olan Türkiye’nin kaçak içki cennetine çevrilmesini ve bir esere 2,5 kat vergi uygulanması eleştirerek başlattığı imza kampanyasına kısa müddette büyük iştirak oldu.
Kampanya açıklamasında, “Vergisiz fiyatı 114 TL olan 70’lik rakı, vergiyle birlikte 408 TL’ye satılıyor. Yüksek vergi uygulamasının geçersiz içkiye bağlı vefatları artıyor. Bu kabul edilebilir bir siyaset değildir” denildi.
24 SAAT GEÇMEDEN 4 BİN İMZA
5 bin imza istemli kampanyanın başlatılmasının üzerinden 24 saat bile geçmeden karşı imza sayısı 4 bine yaklaştı. Devletin Alkol Siyasetlerini İzleme Platformu olarak kurulduğu 2020 Aralık ayından itibaren her gün nizamlı olarak Türkiye’deki alkol siyasetlerinin somut sonucu olan Türkiye’nin kaçak içki bilgilerini izledikleri belirtilerek, “Bugün, 45 derece alkollü 70 santilitrelik bir şişe rakının vergisiz fiyatına vergi ölçüsünün oranını yüzde 258’dir. Vatandaş bir şişe rakının raf fiyatının 2,5 katını vergi olarak ödemekle mükellef tutulmuştur. Vergisiz fiyatı 114 TL olan bir esere vergiler dahil 408 TL ödenmesinin kabul edilebilir bir yanı yoktur” tabirlerine yer verildi.
KAÇAK İÇKİ KARABORSASINDA KENDİNİ GÖSTERİYOR
Türkiye’deki alkol siyasetleri, kaçak içki karaborsasında kendini gösterdiğinin de belirtildiği açıklamanın devamında şunlara yer verildi: “Nitekim alkollü içkilerdeki fahiş vergiler 2020 yılında 92, 2021 yılında 102, 2022 yılında da 38 insanımızın uydurma içkiye bağlı zehirlenme nedeniyle hayatını kaybetmesine sebep olmuştur. Bununla birlikte, alkollü içkilerin fahiş vergilenmesi daha ziyanlı ve yasadışı eserlere olan talebi arttırmaktadır. Bunun en somut örnekleri geçersiz içki ve uyuşturucu husus kullanımı olmaktadır. Alkollü içkilerdeki vergilerin ve erişim kısıtlamaların artmasıyla birlikte her iki yasadışı eserin de operasyonlarda yakalanma sıklığı artmaktadır.”
YENİ ARTIRIMLAR HER ŞEYİ GÜN YÜZÜNE ÇIKARDI
2023 yılının birinci günlerinde yapılan vergi artırımının, tüm ortaya koydukları meselelerin tekrar gün yüzüne çıkmasına vesile olduğu da belirtilerek, “Gerek kaçak içki karaborsasının toplum sıhhatine ve kamu maliyesine karşı içerdiği tehditler gerekse toplumun bir kısmının hayat stili pratiklerinin büsbütün artan fahiş fiyatlar nedeniyle imkansızlaşması, Türkiye’de alkollü içkilerden tahsil edilen verginin hayat usulü müdahalesinden öte bir nitelik taşımadığına işaret etmektedir. Dünyanın hiçbir yerinde, yasal bir özgürlük pratiğinin fiyatının 2.5 katı vergilendirilmesi suretiyle satışa sunulması kabul edilebilir değildir. Münasebetiyle alkollü içkilerdeki fahiş verginin ömür şekli müdahalesi niteliğinin altını çiziyor ve bu surette ileri sürdüğümüz taleplerimizi karar alıcıların takdirine sunuyoruz” sözlerine yer verildi.
* Alkollü içkilerdeki fahiş ÖTV oranı eser fiyatının yüzde 100’ünü geçmeyecek bir düzeye indirilmelidir.
* Alkollü içkilerdeki ÖTV oranının her 6 ayda bir zamlanması uygulamasından 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’ndaki ilgili kararın değiştirilmesi veya ilga edilmesi suretiyle vazgeçilmelidir.
* Muhalif siyasî aktörler dahil karar alıcılar alkollü içkilerdeki yüzde 250’yi aşan vergi oranına karşı sessizliklerine son vermelidir.
TÜRKİYE TÜKETİMDE AVRUPA’DA SONUNCU, VERGİDE İSE ÜÇÜNCÜ
Türkiye’nin alkol tüketim ve vergilendirme konusunun da detaylı olarak verildiği açıklamada şunlar yer aldı:
“Türkiye, alkollü içkileri birçok Avrupa ülkesi üzere birer özel tüketim eseri olarak vergilendirmekte, alkollü içkilerdeki yüksek vergi ve erişim kısıtlamalarına da yeniden örnek olarak Avrupa ülkelerini göstermektedir. Buna rağmen Türkiye, Avrupa coğrafyasında alkollü içki tüketiminde sonuncu, alkollü içkilerden tahsil edilen vergide ise baştan üçüncü sıradadır. Yani Türkiye’de alkollü içkilere yönelik uygulanan kısıtlamalar ve yapılan müdahaleler, ölçüsüz niteliktedir. Türkiye ile birebir kısıtlamaları uyguladığı tez edilen pek çok Avrupa ülkesine nazaran çok daha düşük tüketim sayıları kaydeden Türkiye’de alkollü içkilerdeki fahiş vergi tam bu sebeplerle ölçüsüzdür.”
Açıklamanın devamı ise şöyle: “World Bank bilgilerine nazaran 2018 yılında dünyada kaydedilen yıllık kişi başı saf alkol tüketim ortalaması 6.4 litredir. Tıpkı veri için Avrupa Birliği ortalaması 6.2 litre. Türkiye ortalaması ise sırf 2 litredir. Türkiye’de bu sayı 2000 yılında ise 2.4 litredir. Yani ortadan geçen 18 senede asıllı bir değişiklik yaşanmamıştır. Bu surette Türkiye’nin kimi dünya ülkeleriyle birebir kısıtlamaları uygulaması, Türkiye’deki alkol siyasetlerinin sadece ölçüsüz bir nitelik taşıması manasına gelmektedir. Şayet hastaysanız, ilaç içer ve güzelleşmeyi beklersiniz. Fakat hasta değilseniz ve buna karşın ilaç içerseniz, o vakit hasta olmaktan çok daha makûs bir hâle düşersiniz. İşte, Türkiye’de uygulanan alkol siyasetleri, olmayan bir hastalığın ilaçla tedavisini amaçlamaktadır. Sonuç, hem toplum sıhhati hem de ferdi hak ve özgürlükler bakımından bir trajedi gündeme gelmesidir.”